Marta Ambroziak Dogru – lekarz weterynarii
Gabinet Weterynaryjny Pupil Piastów
Koci katar to zespół wirusowych zakażeń górnych dróg oddechowych
Koci katar ma podłoże wirusowe i bateryjne powikłania. Do czynników wirusowych zaliczamy przede wszystkim herpeswirus i kaliciwirus, a także reowirusy. Wśród czynników bakteryjnych natomiast, znajdują się przede wszystkim bakterie: chlamydophila (wywołująca długotrwałe, nawracające zapalenie spojówek), bordetella bronchiseptica, a także pasteurelle, mykoplazmy, gronkowce, paciorkowce i inne.
Herpeswirus
Herpeswirus to wirus DNA, czyli stały, nie mutujący. Jest tylko jeden typ, ale wywołuje zakażenia latentne – ukryte, uśpione. Zdarza się tak, że organizm jest zarażony, a wirus uaktywnia się dopiero w momencie stresu, spadku odporności zwierzaka, np. po przeprowadzce, kiedy w domu pojawia się dziecko, podczas wyjazdu właściciela. A także w czasie ciąży, laktacji, bądź przy stosowaniu środków obniżających odporność. Spada odporność – zaczyna się choroba. Herpeswirus jest wirusem wrażliwym w środowisku – łatwo można się go pozbyć, wystarczy posprzątać mieszkanie zwykłymi detergentami. Do objawów herpeswirozy należy przede wszystkim katar, zapalenie spojówek oraz szereg objawów niespecyficznych, takich jak pogorszenie apetytu, gorączka, odwodnienie, apatia, czyli objawów, które występują przy różnych innych chorobach.
Kaliciwirus
Kaliciwirus to wirus RNA, czyli taki, który namnaża się, powodując błędy, w związku z czym dochodzi do jego mutacji. Dlatego szczepionka przeciw kaliciwirusowi jest mało skuteczna. Jest to także wirus niezwykle oporny w środowisku. Potrafi do 28 dni przeżyć w środowisku i bardzo trudno go usunąć z miejsc, w których przebywały chore koty. Przy kaliciwirozie dochodzi przede wszystkim do owrzodzeń i nadżerek w jamie ustnej – na języku, podniebieniu i na policzkach od strony wewnętrznej. Chore koty nie mają apetytu, ślinią się. To tego dochodzą objawy ogólne: gorączka, posmutnienie, apatia. Ciekawą rzeczą jest kulawizna, która pojawia się pod koniec choroby. Kiedy kot już przechoruje katar i owrzodzenia, później występuje kulawizna, zwłaszcza u kociąt.
Jak się zwierze zaraża?
Do zakażenia tymi wirusami dochodzi podczas bezpośredniego kontaktu zdrowego kota z chorym. Zaraża się poprzez wydzielinę z nosa i jamy ustnej, oraz “aerozol”, który kot wydobywa z siebie podczas kichania. Zwierzę może się także zarazić drogą pośrednią, poprzez zakażone miski, ubrania, klatkę, ręce właścicieli (szczególnie przy kaliciwirusie, który jest bardzo oporny na działanie środków czyszczących).
Leczenie
Leczymy przede wszystkim objawy choroby. Podajemy leki przeciwgorączkowe i przeciwkaszlowe. Pozbywamy się też powikłań bakteryjnych, czyli stosujemy antybiotyki o szerokim spektrum działania. Staramy się podawać leki pobudzające apetyt, ponieważ koty, które mają nadżerkę w jamie ustnej, jedzą niechętnie. Dlatego stosujemy intensywnie pachnące karmy. Na zmiany nadżerkowe możemy też stosować różnego rodzaju doustne żele i środki łagodzące. W przypadku zapalenia spojówek sięgamy po leki miejscowe – krople do oczu z antybiotykiem lub środkiem przeciwzapalnym, a także leki podnoszące odporność – beta-glukan czy lizynę. Mamy również do dyspozycji leki przeciwwirusowe, zwłaszcza koci interferon. Kiedyś dostępna była surowica, czyli gotowe przeciwciała, które podawaliśmy w iniekcji i stan kotów się szybko poprawiał. W tej chwili surowica jest niedostępna.
Niebezpieczna mutacja
Czasami zmutowany kaliciwirus wywołuje uogólnioną kaliciwirozę. Jest to bardzo ciężka choroba, występująca w dużych skupiskach zwierząt, szczególnie w szpitalach weterynaryjnych. Zarażony kot ma temperaturę powyżej 40 stopni, jest osowiały, nie chce jeść. Na jego głowie i kończynach tworzą się obrzęki. Pojawiają się duszności i żółtaczka. Koty z objawami duszności i niewydolności krążenia po prostu umierają. Śmiertelność wynosi około 50%.
Koci katar wywołują wirusy. Najczęstsze objawy choroby to katar, zapalenie spojówek, temperatura, apatia, owrzodzenia i nadżerki w jamie ustnej, brak apetytu. Leczecznie jest objawowe, choremu zwierzęciu podaje się leki przeciwgorączkowe, przeciwkaszlowe, antybiotyki, krople do oczu.