Lek. wet. Jerzy Kemilew – Medycyna regeneracyjna
Kemilew. Komórki macierzytste dla zwierząt
Komórki macierzyste – czym są?
Komórka macierzysta to taka komórka, z której de facto powstajemy. Zadaniem komórki macierzystej jest uzupełnianie populacji komórek budujących nasz organizm. Są one źródłem następnych komórek.
Kiedy można stosować komórki macierzyste? Zawsze wtedy, gdy toczy się proces zapalny. Nie należy jednak mylić tego z zakażeniem, które też jest procesem zapalnym. Ale akurat zakażenia bakteryjne wymagają zastosowania antybiotykoterapii, a nie terapii komórkami macierzystymi. Stan zapalny to stan, kiedy dane miejsce ulega destrukcji albo wymaga przyspieszonej naprawy.
Według międzynarodowej nomenklatury i literatury komórka macierzysta musi spełniać 3 warunki. Po pierwsze – musi być komórką, która przykleja się do plastiku i można ją namnożyć. Jeśli wlejemy zawiesinę komórek do plastikowej butelki, komórki macierzyste przykleją się do dna i zaczną się dzielić. Natomiast komórki inne niż macierzyste się nie przykleją. Kiedy więc zlejemy to, co zostanie, komórki macierzyste pozostaną w butelce. Po drugie – musi mieć zdolność do różnicowania in vitro w trzy podstawowe rodzaje komórek: tłuszczowe, komórki kości i w komórki chrząstki. Trzecim warunkiem jest ekspresja odpowiednich genów powierzchownych. Na powierzchni komórki macierzystej będziemy mogli zidentyfikować określone geny o określonej numeracji.
Komórki macierzyste doskonale sprawdzają się np. w leczeniu zapalenia stawów. Wygaszają procesy zapalne, likwidują ból. Przywracają funkcjonalność chorym stawom.
Komórki macierzyste przywracają funkcjonalność
Wszystkie komórki w naszym organizmie powstają z komórki macierzystej. Z formy młodocianej przechodzą w dorosłą, spełniają określoną funkcję i ulegają genetycznemu mechanizmowi śmierci, czyli apoptozie. Jeżeli dana komórka się wyczerpie to w jej miejsce wejdzie taka sama, która powstanie z komórki macierzystej. Należy jednak pamiętać, że się starzejemy, ponieważ nasze komórki macierzyste się starzeją. To jest bardzo istotne. Nie dzielą się w nieskończoność, mają z góry określoną liczbę podziałów.
Ktoś kiedyś zaobserwował, że komórki macierzyste wyizolowane i poddane aktywacji, odblokowują w sobie mechanizmy naprawcze. Po powrocie do organizmu (niekoniecznie swojego) zrobią wszystko, żeby przywrócić funkcjonalność zmienionych zapalnie narządów, które wysyłają sygnał: “Halo, my jesteśmy chore”. Nie leczą, nie naprawiają, lecz przywracają funkcjonalność. Te komórki tak naprawdę działają farmakologicznie. To jest niezmiernie ważne do zrozumienia istoty tej terapii. To, że nie ma chrząstki w stawie i kość trze o kość, jest sprawą wtórną. Komórka zrobi wszystko, żeby wyłączyć ból, zatrzymać procesy zwyrodnieniowe, a potem faktycznie może logiczne było by, że wytworzy się chrząstka w tych zniszczonych stawach.
Komórki macierzyste pracują kompleksowo
Wydawać by się mogło, że komórki wstrzyknięte w chore kolano będą leczyć tylko to kolano. Ale tak nie jest. Przeprowadzono badanie naukowe, podczas którego oznaczone komórki wstrzyknięto w chory staw. Po upływie doby sprawdzono ile tych komórek tam zostało. Okazało się, że zostało tylko parę procent. Reszta wyszła z tego stawu i poszła szukać problemów gdzie indziej. Nie można uszkodzić tylko jednego stawu w organizmie bez konsekwencji dla pozostałych. Dlatego nie ma sensu podawanie komórek tylko w jeden staw. Trzeba je podać dożylnie. Komórki znajdą wtedy w organizmie te problemy, które udało nam się zdiagnozować i wiele miejsc, które nie wykazują klinicznie, że są chore. Nie zapominajmy, że istnieje ciekawy mechanizm – selekcja bramkowa bólu, dokonywana przez mózg. Jeśli ktoś ma chore cztery stawy to jego mózg nie będzie odbierał bólu ze wszystkich czterech stawów. Odbierze impuls z tylko z jednego i przepuści go przez tak zwaną umowną bramkę. Tyle, że człowiek nam powie: bardzo boli mnie lewy staw, ale prawy też czuję i kolana mam obolałe jak rano wstaję. Pies nam tego nie powie. Jeśli zacznie kuleć, to jest sygnał, że już naprawdę bardzo go boli.
Jako ciekawostkę powiem, że przeprowadzono kiedyś eksperyment socjologiczny w stadzie małp. W jakiś sposób wywołano chorobę u przewodnika stada. W ciągu kilkudziesięciu godzin młode małpy przejęły jego rolę. Wyleczono przewodnika i odzyskał on swoją pozycję w stadzie w ciągu kilkunastu kolejnych godzin. Dlatego tak ważne u dzikich zwierząt jest nie pokazywanie bólu. Twierdzę, że to nie jest kwestia progu bólu tylko właśnie tego silnego mechanizmu atawistycznego: jestem twardzielem, nie pokażę bólu, ponieważ nie chcę spaść na sam dół hierarchii w stadzie.
Komórki macierzyste to niezwykle ciekawe jednostki. O ich właściwościach i tym, co potrafią mówi lek. wet. Jerzy Kemilew – specjalista medycyny regeneracyjnej.
