lek.wet. Jakub Boguszewski – okulista weterynaryjny, USG
Gabinet weterynaryjny Pupil Piastów
Jak widzą koty? Dlaczego ich oczy fosforyzują w ciemności? Czy pies widzi kolory? – to najczęstsze pytania zadawane weterynarzom. Mamy dla Was odpowiedź.
Kot radzi sobie ze ślepnięciem lepiej niż pies, jednak wzrok jest dla jego sprawnego funkcjonowania sprawą zasadniczą. Objawy ślepnięcia zwierząt można zaobserwować stosunkowo wcześnie. Oczy kotów fosforyzują w ciemności – wynika to z budowy siatkówki oka, w której to znajduje się tak zwana błona odblaskowa. Dzięki temu właśnie te oczy świecą w ciemności. Widać to szczególnie wtedy, gdy jedziemy samochodem i światło reflektorów padające na oczy kota ulega odbiciu – widzimy wówczas dwie fosforyzujące plamki. Tłumaczy to także, dlaczego koty widzą w ciemności lepiej niż ludzie. Zresztą nie tylko koty, ale także psy lepiej widzą w ciemności. Światło, które wpada do siatkówki jest odbite przez tą błonę odblaskową i przechodzi drugi raz przez siatkówkę. Siatkówka jest więc pobudzana dwa razy tym samym światłem, co ułatwia widzenie w ciemności.
Szczelinowa budowa kociej źrenicy zabezpiecza ją przed zbyt dużym natężeniem światła.
Czy koty i psy rozróżniają kolory?
Koty na pewno rozróżniają kształty i kolory. Może nie tak dokładnie jak ludzie – kształty przedmiotów muszą być odpowiednio duże, żeby one je rozróżniły. Jeśli natomiast chodzi o widzenie barw to niestety, koty mają troszkę słabszy wzrok niż człowiek, natomiast one lepiej niż my radzą sobie z odróżnianiem odcieni szarości co jest dla nich ważniejsze w środowisku naturalnym. W ciemności ta szarość jest istotniejsza niż np. kolor czerwony czy zielony. Rozróżnianie tych kolorów nie jest kotom przydatne ani do polowania ani do życia. To nieprawda, że psy nie rozróżniają kolorów. Psy rozróżniają kolory, ale nie w taki sposób jak człowiek. Nie mają przecież takich samych czopków w siatkówce jak ludzie, dlatego widzą tak, jak daltoniści, czyli ludzie, którzy nie odróżniają kolorów czerwonego i zielonego.
Jeśli zwierzę ślepnie
Zdarza się tak, że diagnozujemy nieodwracalną utratę wzroku – kot lub pies nie będzie już nigdy widział. Właściciel się pyta, czy ten pies sobie poradzi? Czy będzie umiał się poruszać w swoim środowisku? Kiedy ślepota pojawi się dosyć wcześnie w trakcie życia albo jest wrodzona, to wtedy zwierzę zazwyczaj lepiej sobie radzi. Od dawna nie mogło radzić sobie z pomocą wzroku, więc radzi sobie za pomocą węchu, słuchu. Jeśli zwierzę przeżyło 10 lat i nagle traci wzrok, bo np. doszło do odklejenia siatkówki pod wpływem urazu, czy nagłego zwyrodnienia siatkówki, wtedy faktycznie pies może mieć spore problemy z poruszaniem się.
Jak rozpoznać, że zwierzę ślepnie
Przede wszystkim pies wchodzi na przedmioty, na które wcześniej nie wchodził. Zdarza się coraz częściej, że uderza w futrynę, co wcześniej na przykład się nie zdarzało. Potyka się o przedmioty, nie może trafić do miski.
Budowa oka kota. Oko zdrowego kota ma źrenice jednakowej wielkości, oko błyszczy. Każda asymetria jest warta uwagi, bo może być objawem choroby układu nerwowego. Zmatowienie oka może z kolei świadczyć o katarakcie.
Budowa oka psa. Oczy zdrowego psa powinny być przejrzyste, jasne kąciki oczu bez zanieczyszczeń, zdrowe oczy nie powinny łzawić, spojówki powinny mieć barwę lekko różową. Objawy chorobowe to: zaczerwienienie powiek i spojówek, ropiejące kąciki oczu, matowienie gałki ocznej, łzawienie.
Utrata wzroku może nastąpić z wielu przyczyn
Jedną z najczęstszych przyczyn całkowitej ślepoty psów jest zaćma zwana też kataraktą czyli mętnienie soczewki oka. Zmiana może być niewielka, punktowa lub rozległa. Katarakta może mieć charakter wrodzony lub zostać nabyta z wiekiem. Te ostatnie mogą mieć związek z jakąś chorobą oczu lub chorobą ogólnoustrojową. Zaćma może zaatakować tylko jedno oko. Można ją usunąć operacyjnie. Zmiany w soczewce okulista może stwierdzić stosując ręczną lampę szczelinową wielokrotnie powiększającą obraz. Młode koty często tracą wzrok w wyniku nieleczonego kociego kataru. Wirus wywołujący chorobę atakuje także wzrok. Objawy to łzawienie oczu, ropna wydzielina, sklejone powieki, zaczerwienienie i obrzęk błon śluzowych oka. Przyczyną utraty wzroku może być też uraz mechaniczny, przewlekłe choroby z cukrzycą na czele.
Czy jakieś rasy ślepną częściej niż inne?
Czy jest jakaś rasa psów, która najczęściej trafi wzrok? Ciężko na to pytanie odpowiedzieć, bo jest mnóstwo różnych jednostek chorobowych. Nie ma jednak reguły, że ta przypadłość dotyka częściej jednej konkretnej rasy. Są rasy, które mają predyspozycje do wrodzonej zaćmy oraz takie, u których zaćma częściej występuje w późniejszym wieku, są też takie, u których zaćma może być dziedziczna. Najczęściej katarakta diagnozowana jest u owczarków niemieckich, spanieli, golden retrieverów, labradorów i bullterierów.
Jak radzi sobie ślepy kot?
Koty, które ślepną radzą sobie mimo wszystko lepiej w środowisku swojego bytowania, niż psy. Ciężko powiedzieć, z czego to wynika. Może z tego, że są to zwierzęta mimo wszystko mniej udomowione niż psy. Często są to wręcz zwierzęta dzikie, które wychodzą dużo na zewnątrz i muszą sobie radzić.
Jak ułatwić życie ślepemu kotu?
Jeśli zdiagnozowano kotu utratę wzroku, to musimy zadbać, by przestrzeń, w której kot się porusza nie ulegała gwałtownym zmianom. Nie należy zmieniać zatem układu mebli, nie stawiać na podłodze nowych przedmiotów. Jeśli zwierzę mieszka z nami długo to zdążyło nauczyć się układu pomieszczenia i porusza się na pamięć. W trosce o bezpieczeństwo niewidomego zwierzęcia trzeba zabezpieczyć balkony, okna oraz zbiorniki wodne. Nawet niewidome koty chcą się wspinać na przedmioty, ale mogą mieć trudność z zejściem na dół.
Zobacz też:
Czy kot zawsze spada na cztery łapy
Kaszel kenelowy – zakaźna choroba psów
