lek.wet. Rafał Kaczor
Przychodnia weterynaryjna przy Bażantarni
Ile ruchu potrzebuje pies, żeby cieszyć się zdrowiem?
Aktywność fizyczna jest dla psów niezwykle ważna. Dziko żyjące psowate bardzo dużo wędrują, dużo się ruszają. Nasze udomowione psowate też potrzebują dużo ruchu, ponieważ wciąż mają w sobie tego pierwotnego psa. Jeżeli komuś wydaje się, że wyprowadzanie psa na krótkie spacery po 10-15 min wystarczy, to niestety się myli. Brak ruchu jest najczęstszą przyczyną problemów behawioralnych u czworonogów.
A zatem ile ruchu potrzebuje pies w ciągu dnia? Przyjmuje się, że dwie godziny to takie minimum. Czy jest to york czy jakaś rasa olbrzymia, ten czas powinno się zachować. Ciekawe jest to, że na przykład w USA psy mają mają bardzo dużo problemów behawioralnych, które wynikają z tego, że się po prostu nie ruszają. Spacerują na bieżniach w domu, żeby się wybiegać. Jest smutne, ponieważ spacer na dworze jest dużo fajniejszy dla psa. Jest bardziej urozmaicony – są zapachy, różne bodźce, są dźwięki oraz inne psy.
Pies, jak każde żywe stworzenie musi się ruszać. Ile ruchu potrzebuje pies? – Co najmniej 2 godziny dziennie. Nie ważne, czy jest to kundelek, pies rasowy, mały czy duży. Musi się wybiegać, wyhasać z innymi psami. W przeciwnym razie będzie sfrustrowany, zaczną się problemy behawioralne.
Ruch to zdrowie psychiczne
Ruch jest dla psa sposobem na odreagowanie stresu. Dlatego aktywność fizyczna jest bardzo ważna. To, że on spotyka się z innymi psami, węszy, poznaje nowe sytuacje życiowe jest dla niego niezwykle istotne. Można powiedzieć, że taki pies jest bardziej wyżyty, dzięki czemu nie sprawia problemów natury wychowawczej. Takiego psa dużo lepiej się układa i lepiej się z nim żyje. Zresztą człowiek, który się nie rusza też jest raczej człowiekiem sfrustrowanym. Myślę, że ogólnie wszystkie zwierzęta i organizmy żywe potrzebują ruchu. No chyba, że jest się kaktusem.
Ludzie bardzo często to bagatelizują kwestię tego, ile ruchu potrzebuje pies. Myślą, że jeśli rano wychodzą z nim na 15 min, po pracy na pół godziny i wieczorem na chwilkę na siku czy kupę, to wystarczy. Niestety nie wystarczy. Taki psiak później ma mnóstwo nawarstwionych frustracji. Jest „niewychodzony”, nie zrobił prasówki na osiedlu, nie wie “kto? gdzie? jak?”. Z czasem pojawiają się z tego powodu problemy natury czysto socjalnej – pies nie odczytuje sygnałów od innych psów, nie rozumie mowy ciała innych psów. Ma już po prostu zaburzenia socjalizacyjne.
Pies, który się dużo rusza, to pies zrównoważony
Zdrowie psychiczne jest pewną homeostazą między zdrowiem fizycznym a psychicznym. Zwierzak zdrowy psychicznie to taki, który jest zrelaksowany i zachowuje się w naturalny dla siebie sposób. Potrafi poradzić sobie z każdą sytuacją, nie stresują go nagłe zdarzenia, nie reaguje nadmierną agresją, ani nadmiernym pobudzeniem. Jest to po prostu zrównoważony pies, który współistnieje w harmonii ze swoim opiekunem. Nie stwarza problemów wychowawczych, nie niszczy przedmiotów, na spacerach dogaduje się z innymi psami.
Inna sprawa, że ludzie często błędnie odczytują dogadywanie się psów między sobą. Nam się wydaje, że jeżeli one czasem się pogonią czy warkną na siebie, to coś jest nie tak. Jednak do pewnych granic to jest normalne. Psy są zwierzętami stadnymi i społecznymi, tak samo jak ludzie. I ludzie też czasami wymieniają między sobą różne, nieprzyjemne zdania. Psy również tak robią, ale zazwyczaj się ze sobą dogadują. Nie dogadują się przeważnie te psy, które są sfrustrowane, które mają już w jakiś sposób rozchwiane zdrowie psychiczne.
Brak ruchu powoduje frustrację
Brak ruchu rodzi takie problemy behawioralne takie jak np. różne lęki i fobie, ponieważ ogranicza psu kontakt z bodźcami i socjalizacja w pewnym momencie się zatrzymuje. Wiadomo, że najważniejszym okresem socjalizacyjnymi jest okres szczenięcy. Wtedy można popełnić bardzo wiele błędów, które będą miały negatywne konsekwencje w przyszłości. Pamiętajmy, że w każdym momencie życia psa można doprowadzić do sytuacji, kiedy będzie on na tyle sfrustrowany, że zacznie się bać różnych rzeczy czy dźwięków, np. przejeżdżającej śmieciarki. Wynika to z szeregu zaniedbań, ale również z tego, że zwierzak się nie rusza. Bardzo często psy z takimi problemami behawioralnymi, to zwierzaki, które niszczą wyposażenie mieszkania, w którym się znajdują, w ogóle nie słuchają swoich opiekunów. Zdarza się, że potrafią ogryzać własną łapę czy gonić własny ogon, chociaż są to skrajne przypadki. Do takich skrajnych sytuacji dochodzi, kiedy frustracja u psa się nawarstwi.
Ruch wpływa pozytywnie na zdrowie psychiczne. Ruszać się powinny również starsze psy, u których wraz z wiekiem postępują naturalne degeneracyjne. Ile ruchu potrzebuje pies senior? Sporo, z tym, że spacery powinny być krótsze, ale za to częstsze.
Zdrowie psychiczne seniora
Tutaj jest tak samo jak ze starszymi ludźmi. Ze zdrowiem psychicznym u starszych psów jest tak samo jak ze zdrowie starszych ludzi. Pewne rzeczy po prostu pojawiają się wraz z upływem czasu. Zaczyna się degeneracja układu nerwowego, ci pacjenci gorzej widzą i gorzej słyszą. Takiego psa stresuje fakt, że gorzej widzi i słyszy, ponieważ wcześniej wszystko było w porządku. Dla niego bardzo ważny jest bezpośredni kontakt z właścicielem i często starszy pies potrzebuje więcej tego kontaktu. Czasami może to być trochę uciążliwe dla właściciela, ponieważ taki pies, np. kiedy jest ciemno i wszyscy idą spać, potrafi wokalizować i szukać atencji, gdyż czuje się zagrożony. Starsze psiaki mają bardzo często jakieś zaburzenia lękowe, lęk separacyjny itp.
Dzikie psy nie dożywają starości
Mogą też występować zaburzenia innej natury. Starsze psy potrafią się „uzłośliwić”. To znaczy nie będą tolerowały szczeniaków, niekoniecznie będą chciały się socjalizować z innymi psami. Pies jest zwierzęciem stadnym. W naturze psowate nie dożywają takiego wieku jak w niewoli. Nie ma dziko żyjących 15-letnich psów czy wilków. Na starość przestają widzieć i słyszeć, nie są w stanie polować i natura je po prostu eliminuje. Dzięki temu, że psy żyją z nami ich komfort życia jest wyższy i żyją dużo dłużej. Ale z wiekiem pojawiają się różne problemy. Tak jak starsi ludzie, stare psy potrafią sobie bardzo wiele rzeczy „ubzdurać”, tworzyć problemy, których nie ma. To bardzo częsta sytuacja. Tym bardziej, że weterynaria jest już teraz na takim poziomie, że pacjentów geriatrycznych mamy coraz więcej. Bardzo często stykamy się z pacjentami, którzy mają demencję, nie trzymają moczu. Trzeba z nimi częściej wychodzić na spacer, ale spacery nie mogą już być takie długie. Musi ich być więcej. Jest to szereg problemów, które frustrują zarówno psa, jak i jego opiekuna.
Nie od dziś wiadomo, że ruch jest zbawienny dla zdrowia. Zarówno dla ludzi, jak i dla psów. O tym, ile ruchu w ciągu dnia potrzebuje pies i co się dzieje, jeśli jego aktywność fizyczna jest bardzo ograniczona, mówi lek.wet. Rafał Kaczor.
